Radyasyona Bağlı Proktit
Radyasyon Proktiti Nedir?
Işın tedavisi sonucu kalın bağırsağın son bölümünde gözlenen iltihabi değişikliklere radyasyon proktiti denir. Kalın bağırsağın son bölümü olan rektumun içini örten mukoza tabakasının ışın tedavisi (radyoterapi) sonucu hasar görmesiyle gelişir. Hasar gören bu bölgede iyileşmeden sonra damar yumakları oluşur. Bu damar yumakları kanama odaklarını oluşturur.
Radyasyon Proktiti Belirti Ve Bulguları Nelerdir?
Radyasyon proktitinden etkilenen hastalarda dışkılama ile beraber kanama, karın ağrısı, ishal, makat etrafında ağrı, kaşıntı şikayetleri olur. Işın tedavisinden sonra, erken dönemde hastalarda ishal ve bunu takip eden dönemde de kanama şikayetleri başlar.
Hangi Hastalıkların Tedavisinde Radyasyon Proktiti Gelişir?
Pelvis (leğen kemiği) içindeki organların ışın tedavisi sırasında kalın bağırsağın son kısmı etkilenir. Sıklıkla erkekte prostat, kadında genital organ hastalıkları için uygulanan radyoterapi (ışın tedavisi) sonrasında gelişir.
Kimler Daha Çok Etkilenir?
Pelvik radyoterapi sonrası çoğu hastada belli derecelerde radyasyon proktiti gelişir. Fakat dolaşım yetmezliği olanlarda (şeker hastalığı, kalp ve periferik damar hastalığı, tansiyon hastalığı) ve inflamatuvar bağırsak hastalığı olanlarda hastalık daha şiddetli seyreder.
Radyasyon Proktiti Ne Zaman Gelişir?
Radyoterapiden aylar veya yıllar sonra gelişebilir. Bulgular ortaya çıkınca altta yatan olası başka nedenlerin olup olmadığı incelenmelidir.
Radyasyon Proktiti Nasıl Tedavi Edilir?
Kalın bağırsağın son bölümünde (rektum), radyoterapi sonrası meydan gelen değişiklikler, damar yumaklarının oluşumuna yol açar. Kanama odakları olan bu damar yumakları, lazer tedavisiyle yok edilir. Bazı vakalarda ilaçlı lavman tedavisi yararlı olabilir. Özellikle %4’lük formalin ile rektumun yıkanması iyi sonuç verir. Ağızdan kullanılan steroid, sulfasalazin ender olarak problemi giderebilir.
Makattan olan akıntı problemini gidermek için lifli gıdaların tüketilmesi yararlı olur, fakat tek başına problemi gidermez.